وزوز گوش عبارتست از درک صدایی به صورت غیر عمدی که منشأ آن در سر باشد. طبق این تعریف، وزوز سه ویژگی دارد که عبارتند از:
- صدایی شنیده می شود.
- این صدا به صورت عمدی تولید نمی شود.
- این صدا در سر فرد وجود دارد و در خارج از سر تولید نمی شود.
علت وزوز گوش چیست؟
به طور کلی می توان گفت هر چیزی که سبب کاهش شنوایی شود، می تواند وزوز نیز ایجاد کند. متداول ترین موارد شامل قرار گرفتن در معرض نویز، افزایش سن، صدمه به سر و داروها است. گاهی نیز علت وزوز ناشناخته است. شیوع آن با افزایش سن و میزان کاهش شنوایی افزایش می یابد اما قرار گرفتن در معرض نویز تاثیر ویژه ای بر روی آن دارد.
وزوز گوش را می توان از نظر منشأ آن به چند نوع تقسیم کرد؟
- گوش میانی: به طور معمول مربوط به اختلال عروقی و عضلانی است. برخی این نوع را “وزوز عینی” می نامند زیرا می تواند تقویت شده و توسط آزمایشگر نیز شنیده می شود.
- حسی-عصبی: منشأ وزوز در حلزون و راههای عصبی شنوایی است مانند کاهش شنوایی ناگهانی، بیماری منیر یا تومور عصب شنوایی. البته مطالعات نشان می دهند که وزوز می تواند توسط بیماری های متابولیک و نقص هایی مانند کم خونی، دیابت، بیماری خودایمنی و کمبود ویتامین و روی هم ایجاد شود.
چه کسی می تواند علت وزوز گوش را مشخص کند؟
در مورد وزوز های پالسی با آغاز ناگهانی و وخیم، علائم نامتقارن بین دو گوش و سایر بیماری های سیستم شنوایی، بهتر است به اتولوژیست مراجعه کنید. اتولوژیست با تاریخچه گیری بالینی، معاینات سر و گردن و سیستم عصبی گوش، تلاش می کند علت وزوز را بیابد. گاهی نیز ممکن است معاینات آزمایشگاهی (مانند سطح کلسترول، گلوکز، روی و … و بررسی مصرف داروهای اتوتوکسیک) و تصویربرداری (مانند MRI، CT scan، آنژیوگرافی) را توصیه کند.
روش درمان وزوز گوش چیست؟
وزوز گوش درمان های مختلفی دارد که عبارتند از:
1- تاثیر مشاوره در درمان وزوز گوش
به طور کلی هدف از مشاوره در درمان وزوز، فراهم کردن شرایطی است که فرد بتواند آن را تحمل کرده و واکنش های خود به این عارضه را تغییر دهد. به عنوان مثال بعضی از افراد مبتلا به وزوز، از آن می ترسند. این افراد در صورت عدم توجه به ترس ناشی از وزوز می توانند به آن عادت کنند. همچنین بعضی مبتلایان فکر می کنند که وزوز حتما نشانه یک بیماری خطرناک است. مشاوره به این بیماران کمک می کند تا تفکر خود را تغییر داده و با آن کنار بیایند.
علاوه بر این، در مشاوره به مبتلایان آموزش داده می شود که با مشغول کردن خود به فعالیت های مورد علاقه شان، کمتر بر روی وزوز تمرکز کنند. در ضمن با ارائه یک سری اطلاعات در مورد علت وزوز و پیامدهای متداول آن، به فرد کمک می شود تا آن را بشناسد و با آن کنار بیاید.
2- استفاده از سمعک برای مداوی وزوز گوش
اغلب افراد مبتلا به وزوز، کم شنوایی نیز دارند. بنابراین سمعک هم به برقراری ارتباط و هم به درمان وزوز آن ها کمک می کند. سمعک معمولا اولین روش درمانی برای افراد مبتلا به وزوز طولانی مدت است.
سمعک از پنج طریق می تواند به کاهش وزوز کمک کند:
- کمک شنوایی مزایای روانی دارد.
- کاهش توجه به شنوایی و به تبع آن کاهش توجه به وزوز.
- تقویت نویز محیط و نویز داخلی بدن سبب می شود که وزوز کمتر شنیده شود.
- بیمار متوجه می شود که اختلال شنوایی علت اصلی مشکلات ارتباطی اش است؛ نه وزوز.
- مشاوره و تنظیم مناسب سمعک، آگاهی فرد را نسبت به وزوز افزایش می دهد.
اکثر سمعک های دیجیتال امروزی، برنامه ای برای درمان وزوز نیز دارند. اغلب این برنامه شامل اصوات طبیعی و مصنوعی مختلف (مانند صدای باد یا صدای موج دریا و …) است که سبب کاهش توجه بیمار به وزوز در محیط های ساکت می شوند. اما تحقیقات نشان می دهند که تولید صداهای مهار کننده به اتهایی نمی تواند وزوز گوش را به طور کامل بپوشاند.
بنابراین بعضی سمعک ها از روش های دیگری استفاده می کنند. به عنوان مثال اخیرا در سمعک زیمنس از تکنیک notch-therapy برای مهار وزوز گوش استفاده می شود. برای استفاده از این تکنیک، ارزیابی کامل و دقیق وزوز گوش و محاسبه ی شدت و فرکانس آن انجام شده و سپس صدایی متناسب با خود وزوز توسط سمعک پخش می شود. این تکنیک در مورد وزوزهایی که به صورت یک صدای تک فرکانسی هستند (مانند صدای سوت) بهترین نتیجه را دارد.
3- درمان وزوز گوش و استفاده از مولدهای صدا
این وسایل شبیه به سمعک بوده و در پشت یا داخل گوش استفاده می شوند. صدای تولید شده توسط این وسایل، توجه فرد نسبت به وزوز را کاهش می دهد. همچنین ممکن است فرد از صدای پنکه یا فن برای این منظور استفاده کند. گاهی نیز می توان مولد صوت را در بالش فرد جایگذاری کرد تا در هنگام خواب، وزوز او را اذیت نکند.
4- موسیقی و تاثیر آن در مداوای وزوز گوش
می توان از موسیقی های آرام و ملایم نیز برای کاهش تاثیر وزوز بر عملکرد روزانه فرد استفاده کرد. معمولا افرادی که در سکوت وزوز آزارشان می دهد، خودشان قبل از مراجعه به پزشک از این روش استفاده می کنند.
به خاطر بسپارید که:
وزوز گوش بیماری نیست بلکه تنها یک نشانه است.
