شاید تا به حال این شرایط را تجربه کرده باشید که ناگهان خارش شدیدی درون گوش خود احساس کرده اید و گاهی ممکن است همراه با این خارش ، ترشحاتی نیز از گوش به بیرون خارج شده باشد ویا احساسی از گرما و التهاب وسوزش شرایط را برای شما غیر قابل تحمل کرده باشد.
احتمالا در این شرایط به شدت کلافه هستید و از خود میپرسید که علت این اتفاق چیست؟!
در این سری از مقالات کلینیک اقدسیه به شرح کامل هر آنچه مرتبط با علت این امر است خواهیم پرداخت پس تا انتهای مطلب با ما همراه باشید.
به طور کلی می توان گفت علل خارش گوش شامل موارد زیر است:
در میان موارد بالا شایع ترین عامل خارش گوش ، عفونت قارچی گوش است.
عفونت قارچی گوش چیست؟
عفونت قارچی گوش یکی از بیماری های شایعی است که در کلینیک گوش و حلق و بینی دیده می شود و شیوع این بیماری تقریبا معادل با 7 درصد بیمارانی است که با نشانه های عفونت گوش خارجی (اوتیت خارجی) مراجعه می کنند.
عفونت قارچی گوش در تابستان بیشتر از زمستان رخ می دهد و اکثر مواقع در یک گوش رخ می دهد.
عفونت ممکن است تحت حاد یا حاد باشد و با التهاب، خارش، پوسته پوسته شدن و ناراحتی شدید و کم شنوایی در یک گوش مشخص می شود.
میزان درد و ناراحتی ناشی از این بیماری بسته به میزان پیشرفت بیماری متفاوت خواهد بود.
شایع ترین عفونت های قارچی گوش اتومایکوزیس نام دارد که در این مطلب به شرح آن خواهیم پرداخت.
اتومایکوزیس معمولا مجرای گوش خارجی را تحت تأثیر قرار می دهد.
این عفونت از پرده گوش شروع می شود و به سمت خارج (لاله ی گوش) پیش می رود اما در برخی موارد، ممکن است گوش میانی را نیز درگیر کند.
شایع ترین گونه های قارچی کدامند؟
قارچ های گوناگونی می توانند منجر به عفونت قارچی گوش شوند از جمله این گونه ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آسپرژیلوس: اتومایکوزیسزیر مجموعه ای از این گونه است.
- کاندیدا آلبیکنز: نوعی مخمر است که به طور معمول روی پوست و داخل بدن انسان (در دهان، گلو و روده) زندگی می کند. برخی از گونه های کاندیدا آلبیکنز می توانند باعث عفونت قارچی گوش شوند.
- فیکومیست ها
- ریزوپوس
در این میان آسپرژیلوس شایع ترین گونه ی قارچی است که حدود 75 درصد عفونت قارچی ناشی از این گونه است.
این گونه سبب رطوبت خفيف در عمق مجراي گوش مي شود و مجرا پر از پوسته هاي بزرگ كراتين سفید رنگ می شود و ظاهري شبيه كلينكس مرطوب در داخل مجرای گوش را ایجاد می کند.
بعد از آسپرژیلوس ، گونه ی کاندیدا آلبیکنز شایع ترین عامل عفونت های قارچی گوش است. این گونه رطوبت بيشتري در عمق مجراي گوش ایجاد مي کند ومجرا پر از مايع شیری رنگ می شود و یا به شکل دانه هاي سیاه و سفید ديده شوند.
علائم عفونت قارچی گوش چیست؟
علائم عفونت قارچی گوش در افراد مختلف متفاوت است اما به طور کلی شامل موارد زیر است:
علائم رایج:
- گوش درد
- تغییر رنگ طبیعی گوش خارجی یا مجرای گوش به رنگهای قرمز، زرد، بنفش یا خاکستری
- خارش شدید: خارش شایع ترین علامت قارچ گوش است.
خارش گوش ناشی از عفونت های قارچی شدت بیشتری از خارش ناشی از سایر انواع عفونت گوش دارد.
علائم عفونت قارچی گوش اغلب مشابه عفونت های گوش ناشی از میکروب ها (باکتری ها) است. این بدان معناست که پزشک شما ممکن است قطره گوش آنتی بیوتیکی را برای شروع تجویز کند و ممکن است تنها زمانی مشکوک به عفونت قارچی باشد که درمان موثر نباشد) - پوسته پوسته شدن پوست اطراف مجرای گوش
- احساس سوزش گوش
- سردرد
- التهاب
- خروج ترشحات زرد، سبز، سیاه، سفید یا خاکستری از مجرای گوش
- وزوز گوش
- کیپ شدن گوش و یا احساس پری در گوش
شایع ترین علامت تظاهر کننده در میان موارد بالا،در ابتدا خارش گوش و پس از آن کاهش شنوایی و پس از آن گوش درد و اتوره (ترشح از گوش) و وزوز است. - کم شنوایی
علائم نادر:
- سرگیجه
- تب
- گوش درد شدید: میزان درد و ناراحتی ناشی از این بیماری بسته به میزان پیشرفت بیماری متفاوت خواهد بود.
بیشتر بخوانید: وزوز گوش چیست؟ درمان آن به چه صورت است؟
چگونه به عفونت قارچی گوش مبتلا می شویم؟
جرم گوش (سرومن) از پوست داخلی مجرای گوش در برابر رشد قارچ محافظت می کند، بنابراین هر چیزی که باعث شود که میزان جرم گوش کاهش یابد (مانند ورود آب به داخل کانال گوش یا استفاده از گوش پاک کن و یا مصرف دارو های آنتی بیوتیکی و استروئیدی به جهت درمان عفونت های گوشی) می تواند باعث عفونت قارچی گوش شود.
چه کسانی بیشتر از سایر افراد مستعد عفونت قارچی گوش هستند؟
- عفونت قارچی گوش در افرادی که در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری همراه با رطوبت و شرجی زندگی می کنند شایع تر است.
- افرادی که از اشیا خارجی نظیر گوش پاک کن و سوییچ ماشین و … برای تمیز کردن کانال گوش خود استفاده می کنند.
- افرادی که به بیماری های پوستی نظیر اگزما ، درماتیت سبورئیک یا پسوریازیس مبتلا هستند.
- افرادی که برای درمان عفونت گوش دارو های آنتی بیوتیکی و استروئیدی مصرف کرده اند.
- افرادی که به ورزش های آبی مانند غواصی، شنا و موج سواری مشغول هستند.
- افرادی که به دیابت مبتلا هستند و یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند شرایط را برای رشد بهتر قارچ فراهم می کنند.
- افرادی که آلرژی دارند.
- استفاده از سمعک یا گوش گیر ضد صوت و یا گوش گیر ضد آب در صورتی که قبل از قرار دادن در گوش آن را با الکل تمیز نکنند.
- بیمارانی که تحت ماستوئیدکتومی حفره باز قرار گرفته اند.
چرا ورزش های آبی می تواند منجر به عفونت های قارچی شود؟
آب آلوده به گونه های قارچی یا باکتریایی و رطوبت همراه با آن، محیط گوش را مناسب رشد قارچ و بروز عفونت خواهند کرد.
درمان قارچ گوش چه مدت به طول می انجامد؟
شاید از شنیدن اینکه درمان قارچ گوش ممکن است چندین سال به طول بیانجامد تعجب کرده باشید اما بد نیست بدانید که گاهی اوقات درمان عفونت قارچی گوش چالش برانگیز خواهد بود زیرا ممکن است پس از رفع قارچ ، بیماری مجددا عود کند و درمان را به تاخیر بیاندازد.
اما به طور کلی می توان گفت درمان قارچ گوش از چند روز تا چند سال ممکن است به طول بیانجامد .
آیا درمان عفونت قارچی گوش الزامی است؟
بله
درصورتی که اقدامات درمانی لازم برای رفع عفونت قارچی گوش انجام نشود ، عفونت های قارچی گوش مزمن خواهد شد بدین معنی که ممکن است پرده ی گوش پاره شود و عفونت قارچی علاوه بر گوش خارجی، گوش میانی را نیز درگیر کنند و شرایط را بیش از پیش مشکل سازد.
در چنین مواردی احتمال بروز کم شنوایی بالاتر می رود و درمان را مشکل می سازد.
بنابراین درصورتی که به عفونت قارچی گوش مبتلا هستید، درمان را به هیچ وجه پشت گوش نیاندازید.
بیشتر بخوانید: علل ترشح از گوش چیست؟ درمان آن به چگونه است؟
قارچ گوش چه رنگی است؟
رنگ توده قارچی بسته به گونه‌ی ایجاد کننده ی آن ، می تواند سفید ، زرد ، سبز ،خاکستری ، سیاه است.
ظاهر قارچ گوش درون مجرای گوش چگونه است؟
مشاهده ی قارچ گوش در داخل مجرا صرفا توسط افراد متخصص به وسیله ی ابزاری به نام اتوسکوپ امکان پذیر است.
عموما ظاهر قارچ گوش در داخل مجرا به دو صورت دیده می شود:
اگر عامل عفونت قارچی گوش ، کاندیدا و یا آسپرژیلوس باشد داخل مجرا به رنگ شیری و یا سفید و یا سیاه وسفید دیده می شود.
ملاحظات لازم برای قارچ گوش چیست؟
- گوش خود را نخارانید.
- تا زمان رفع قارچ گوش از ورزش های آبی خودداری کنید.
درمان قارچ گوش به چه صورت است؟
پاکسازی مجرای گوش:
اولین مرحله ی درمان قارچ گوش پاکسازی مجرای گوش از قارچ و ترشحات است .
این کار توسط متخصص گوش و حلق و بینی از طریق ساکشن و یا شستشوی گوش انجام می شود.
پاکسازی گوش به جلوگیری از رشد مجدد هر گونه قارچ کمک می کند.
البته این را در نظر داشته باشید که اجرای مرحله ی یک در تمامی افراد امکان پذیر نیست و درمان در این افراد از مرحله دوم شروع می شود.
توجه کنید که :
برخی از افراد به اشتباه برای پاکسازی گوش خود ، از شمع گوش 
استفاده می کنند که رفتاری کاملا غلط است و هیچ پایه علمی ندارد.
بیشتر بخوانید: شمع گوش چیست؟! چه مزایا و معایبی دارد؟! آیا برای بهبود شنوایی مفید است؟!
2- استفاده از دارو:
1) قطره ی گوش :
ممکن است پزشک برای شما قطره های گوش ضد قارچ تجویز کند .
رایج ترین قطره های گوش شامل موارد زیر می باشند:
- قطره ی 1٪ کلوتریمازول
- قطره ی فلوکونازول
- قطره ی 2٪ اسید استیک
- قطره ی 5% استات آلومینیوم
- قطره ی آمفوتریسین
- قطره ی اکونازول
- قطره ی میکونازول
- قطره ی AquaEar : اغلب توسط شناگران استفاده می شود.
در اکثر موارد در میان موارد بالا قطره ی 1٪ کلوتریمازول تجویز می شود و علت آن این است که :
1- نتایج تحقیقات انجام شده نشان می دهد که در میان موارد بالا قطره ی 1٪ کلوتریمازول بالاترین میزان بهبود با کمترین میزان عود را به همراه داشته است
2- ضمن آنکه قطره ی کلوتریمازول در برابر هر دو گونه آسپرژیلوس و کاندیدا، موثر است.
چطور از قطره ی گوش استفاده کنیم؟
قبل از استفاده از قطره ی گوش ابتدا دستان خود را با آب و صابون بشویید.
مطابق با تجویز پزشک در ساعات مشخص به طریق نشان داده شده در ویدیوی زیر آن را به داخل مجرای گوش خود بچکانید .
ویدیواز اپارات پیج گذاشته شود
2)پماد های موضعی:
پماد های موضعی ضد قارچ به از بین بردن پوسته سختی که ممکن است درون مجرای گوش شما ایجاد شده باشد، کمک می کند.
3)داروهای خوراکی:
برخی از عفونت های قارچی گوش ممکن است در برابر قطره های گوش و پماد های موضعی مقاوم باشند . در این صورت پزشک داروهای خوراکی نظیر ایتراکونازول یا ووریکونازول را تجویز می کند.
استفاده از این دارو در برخی افراد نظیر بیماران کبدی توصیه نمی شود.
4- استفاده از قالب گوش:
استفاده از قالب گوش به جهت خشک نگه داشتن مجرای گوش و ممانعت از ورود آب به هنگام استحمام و یا شناکردن توصیه می شود.
برای تهیه قالب گوش می توانید به کلینیک های شنوایی سنجی مراجعه کنید.
نمونه ای از تجویز قالب گوش در کلینیک ارزیابی شنوایی اقدسیه را در تصویر زیر مشاهده می کنید:
بیشتر بخوانید: سمعک های هندزفری کدامند؟
در چه کسانی احتمال برگشت مجدد بیماری وجود دارد؟
قارچ گوش ممکن است مجددا پس از رفع آن عود کند .
عود مجدد عفونت قارچی گوش در بیماران ماستوئیدکتومی و در بیماران دچار نقص ایمنی احتمال بالاتری دارد زیرا از بین بردن تمام و کمال این عفونت در این افراد میسر نیست.
پیشگیری از عفونت قارچی گوش چگونه است؟
تمیز کردن بیش از اندازه ی گوش منجر به کاهش چشمگیر جرم گوش می شود و از آنجایی که جرم گوش خاصیت ضد قارچی دارد ، کاهش آن منجر به بروز این بیماری می کند.
وجود رطوبت در کانال گوش منجر به رشد قارچ درون گوش می شود بنابراین پس از استحمام یا شنا، گوش ها را به خوبی خشک کنید(از طریق حوله و یا سشوارهمراه با باد خنک) و یا برای جلوگیری از ورود آب به گوش در هنگام استحمام و یا شنا می توانید از گوش گیر استفاده کنید.
آیا بعد از دریافت قطره قارچ گوش از بین می رود؟
در 80 در صد موارد بله
آیا کم شنوایی ناشی از عفونت قارچی گوش ماندگار است؟
جواب این سوال بسته به میزان پیشرفت بیماری دارد.
درصورتی که در نتیجه ی عفونت قارچی ، تورم و اگزودا درون مجرای گوش ایجاد شود ممكن است سبب انسداد مجرا و افت شنوائي گردد.
و یا در مواردی که عفونت قارچی به گوش میانی راه پیدا می کند، این احتمال وجود دارد که کم شنوایی رخ بدهد.
البته دقت داشته باشید که ، در برخی احتمال برگشت شنوایی به محدوده ی طبیعی وجود دارد.
اما به طور کلی اگر بیماری پیشرفت چندانی نداشته باشد کم شنوایی و وزوز ناشی از عفونت قارچی گوش ازبین خواهد رفت.
کلینیک ارزیابی شنوایی اقدسیه همراه با کادری مجرب ارائه کننده جامع ترین خدمات شنوایی سنجی به شما عزیزان می باشد.
به کمک هم، کیفیت زندگی را تغییر می‌دهیم.
