آنچه باید در مورد سمعک های هدایت استخوانی بدانیم

به طور کلی می توان سمعک های هدایت استخوانی را به دو گروه تقسیم کرد:

1. سمعک های هدایت استخوانی غیر قابل کاشت.
2. سمعک های هدایت استخوانی قابل کاشت (BAHA).

در این مبحث توضیحات مختصری در مورد هر یک از این سمعک ها ارائه می گردد:

سمعک هدایت استخوانی غیر قابل کاشت

نحوه استفاده از این سمعک ها:

جزء اصلی سمعک های انتقال استخوانی غیر قابل کاشت، ارتعاشگر استخوانی است که می بایست بر روی جمجمه قرار گیرد تا از طریق ارتعاش، سیگنال را به حلزون انتقال دهد.

روش های مختلفی برای استفاده از این نوع سمعک وجود دارد. از جمله:

• نصب هدایتگر استخوانی بر روی یک سمت از سربند فلزی دارای ویژگی فنری.
• نصب هدایتگر استخوانی بر روی دسته سمعک عینکی.
• قرار دادن هدایتگر استخوانی درون یک سربند پارچه ای کش دار یا کلاه.
• به صورت سمعک جیبی.

اندیکاسیون ها:

تقریبا تمام افراد دچار افت شنوایی انتقالی یا آمیخته می توانند از این نوع سمعک بهره ببرند.مهم ترین آن ها عبارتند از:

1. افرادی که به دلیل شرایط پزشکی خاص نمی توانند از سمعکی استفاده کنند که مجرای گوش آن ها را مسدود کند.
2. افرادی که تحت عمل جراحی تخریب دیواره گوش قرار گرفته اند.
3. افرادی که به صورت مادرزادی دچار مالفورماسیون (بدشکلی) های گوش خارجی یا میانی هستند.
4. افرادی که به هر دلیلی دچار افت انتقالی زیادی هستند.
5. افرادی که دچار ناشنوایی حسی – عصبی یکطرفه هستند.

معایب:

• وارد کردن نیروی زیاد به سر فرد که سبب عوارض رو به روی می شود: (درد ،سفت شدن پوست و فرورفتگی دایمی آن. فزایش فشار خون در مویرگ های این ناحیه و بسته شدن مویرگ ها بر اثر فشار ارتعاشگر به آن ها).
• دیده شدن پروتز.
• کاهش میزان IA (کاهش انرژی صوتی هنگامی که از طریق ارتعاش استخوان های جمجمه از یک گوش به گوش مقابل منتقل می شود. با کاهش این اثر، صدا با کمی تاخیر به حلزون گوش مقابل می رسد و گاها فرد از دوصدایی بودن شنوایی خود شکایت می کند.)
• ناتوانی در اندازه گیری خروجی سمعک به صورت الکترواکوستیکی زیرا خروجی سمعک به جای صوت، ارتعاش می باشد.
• کاهش خروجی مبدل بر اثر عبور آن از پوست سر.
• جداشدن راحت مبدل از روی سر (با توجه به این که قیمت سمعک انتقال استخوانی نسبت به مدل های مختلف سمعک انتقال هوایی گران تر است، در صورتی که سمعک گم شود، بسیاری از خانواده ها توانایی مالی فراهم کردن مجدد آن را نخواهند داشت).

سمعک هدایت استخوانی قابل کاشت

این سمعک ها در سال ۱۹۷۷ توسط Tjellstron و Carlson اختراع شده و پس از اولین کاربرد بالینی خود، برای بیش از ۸۰۰۰۰ بیمار در سراسر جهان استفاده شدند.
خروجی این نوع سمعک به صورت ارتعاش مکانیکی است اما ارتعاشات از طریق پیچ تیتانیومی که در ماستویید (برآمدگی استخوانی که در پشت گوش قرار دارد) فرو برده شده به جمجمه منتقل می شود.
سمعک های هدایت استخوانی قابل کاشت بسیاری از مشکلات سمعک های هدایت استخوانی غیر قابل کاشت را ندارند.

اجزاء:

این سمعک ها دارای سه جزء اصلی می باشند که عبارتند از:

1. پیچ تیتانیومی که اجزاء خارجی سمعک را به پایه تیتانیومی متصل می کند.
2. پایه یا میله تیتانیومی که از طریق عمل جراحی درون استخوان ماستوئید کاشته می شود.
3. پردازشگر صوتی (میکروفون + ارتعاشگر استخوانی) که صدا را دریافت کرده، پس از تقویت و پردازش، آن را تبدیل به ارتعاش الکتریکی کرده و به پایه تیتانیومی میفرستد تا به حلزون برسد.

مزایا:

• انتقال موثرتر ارتعاشات به جمجمه (حذف مساله کاهش انرژی ارتعاش توسط پوست) که سبب تحریک بیشتر جمجمه به اندازه 10-15 dB در فرکانس های بالاتر از 600 HZ نسبت به مدل های غیر قابل کاشت می گردد.
• راحتی فیزیکی بیشتر.
• دید کمتر.
• سطح شدت خروجی بالاتر.
• عدم تاثیر پذیری از ترشحات گوش در اوتیت مدیا و اختلالات مزمن شیپور استاش و در نتیجه خرابی کمتر سمعک.

اندیکاسیون ها:

هرقدر افت شنوایی انتقالی بیشتر باشد سودمندی سمعک BAHA نیز بیشتر می شود. در افت انتقالی بیشتر از 30-35dB، این سمعک در مقایسه با سمعک هدایت هوایی سطوح حسی بهتری را فراهم می کند. این سمعک می تواند برای تمام انواع اختلالات شنوایی که سمعک هدایت استخوانی غیر قابل کاشت برای آن ها مفید است به کار برده شود.

سه دسته از مهم ترین انواع کم شنوایی ها که می توانند کاندید کاشت سمعک هدایت استخوانی باشند، عبارتند از :

1. افت شنوایی انتقالی و آمیخته یکطرفه.
2. افت شنوایی انتقالی یا آمیخته دوطرفه.
3. ناشنوایی حسی – عصبی یکطرفه.

بیشتر بخوانید: انواع مختلف کم شنوایی

عوارض:

واکنش های پوستی:

به دلیل وجود پیچ و پایه تیتانیومی ایجاد شده و گاها منجر به عوارض شدیدی مانند نکروز پوست – عفونت یا hypertrophic scar می گردند. در موارد شدید، ممکن است لازم باشد که پروتز برداشته شود.

واکنش های پوستی عامل اصلی نارضایتی بیماران از پروتز هستند. Holgers انواع واکنش های پوستی را طبقه بندی کرد که عبارتند از :

• امتیاز ۰: عدم وجود هر گونه تحریک پوستی.
• امتیاز ۱: قرمزی خفیف پوست.
• امتیاز ۲: قرمزی پوست همراه با رطوبت.
• امتیاز ۳: گرانولوما (همان گوشت اضافه).
• امتیاز ۴:عفونت های پوستی موضعی.

در عوارض پوستی با امتیاز 1 و 2، تمیز کردن موضعی پوست و مراقبت های بهداشتی برای رفع عوارض کافی است. در امتیاز 3، باید گرانولوما از طریق جراحی برداشته شود. در امتیاز 4 نیز باید عفونت های پوستی کنترل شوند و در صورتی که بهبود نیابند، لازم است پروتز به طور کامل از جمجمه خارج شود.

جابجا شدن یا انحراف پروتز (4-10%):

که ممکن است بر اثر ضربه به سر رخ دهد یا به عنوان عارضه ثانویه در واکنش های پوستی ایجاد شود.

بیشتر بخوانید: سمعک زیمنس یا سیگینا signia.