شاید یکی از بیماری‌هایی که هر کسی از فکر ابتلا به آن در سالمندی به شدت غمگین و آزرده خاطر می‌شود، آلزایمر است.
بنا به همین موضوع امروزه اکثر افراد میانسال و حتی جوان به‌دنبال راه‌هایی برای جلوگیری از ابتلا به آلزایمر در سنین بالا هستند.
شاید برای شما جالب باشد که بدانید افراد مبتلا به کم شنوایی نسبت به افراد با شنوایی طبیعی، احتمال ابتلای بالاتری به مشکلات شناختی (از جمله آلزایمر) دارند و همچنین این افراد شکایت‌های بیشتری در رابطه با ضعف حافظه خود داشته‌اند.
زوال عقل چیست؟
زوال عقل یکی از مشکلات شناختی است که فرد در به خاطر سپردن، فکر کردن و یا تصمیم‌گیری دچار مشکل می‌شود و این به نوبه‌ی خود در فعالیت‌های روزانه فرد اختلال ایجاد می‌کند.
شایع ترین شکل زوال عقل، آلزایمر است.
زوال عقل چگونه ایجاد می‌شود؟
تغییراتی در مغز اتفاق می‌افتد که باعث می‌شود مسیرهای خاصی در مغز آسیب ببینند. دلایل رخ دادن زوال عقل متنوع هستند و انواع مختلفی از زوال عقل وجود دارد. با افزایش سن، سیناپس بین سلول‌های مغزی آسیب می‌بیند و برخی سلول‌های مغزی از بین می‌روند. بیماری آلزایمر باعث کوچک شدن مغز و در نهایت مرگ سلول‌های مغز می‌شود.
علائم اصلی زوال عقل و مشکلات شناختی چیست؟
1- فراموشی
2- مشکل در حل مسئله
3- مشکل در به یادآوردن زمان و مکان وقوع اتفاقات
4- مشکل در انجام کارهای روزمره و عادی زندگی
5- مشکل در خواب
6- هذیان گفتن
7- مشکل در تمرکز
8- تغییرات خلق و خوی: به عنوان مثال احساس اضطراب و افسردگی و یا خشم و عصبانیت نا به جا
9- مشکل در برقراری ارتباط با دیگران و پیدا کردن کلمات و جملات مناسب در طی مکالمه
10 – دوری از معاشرت با دیگران و انزوا و گوشه نشین
آیا اگر هر کدام از علائم بالا را در خود ببینیم به منزله‌ی این است که به زوال عقل مبتلا هستیم؟!
خیر
علائم 5 تا 10 که در بالا می‌بینید علائمی هستند که در کم شنوایی نیز دیده می‌شوند بنابراین ممکن است با دیدن این علائم به وجود زوال عقل شک کنید اما در این حالت دو احتمال وجود دارد:
1-ممکن است شما فقط به کم شنوایی مبتلا باشید و به مشکلات شناختی دچار نباشید
2- ممکن است هر دو اتفاق برای شما رخ داده باشد و در واقع دچار زوال عقل همراه با کم شنوایی باشید.
عوامل کلیدی خطر ابتلا به زوال عقل چیست؟
همانطور که در تصویر بالا اشاره شد ، کم شنوایی درمان نشده مهم‌ترین عامل کلیدی خطر ابتلا به زوال عقل است.
و اما سوال مهم اینجاست که کم شنوایی چگونه باعث مشکلات شناختی و زوال عقل (آلزایمر) می‌شود؟
سه علت در اینجا مطرح شده است.
1. فعالیت بیش از حد مغز:
افراد کم شنوا برای شنیدن صحبت‌های دیگران تلاش بیشتری می‌کنند بنابراین مغز دچار خستگی و فرسایش می‌شود و درنتیجه برای به خاطر آوردن مطالب و شنیدن صحبت‌های دیگران تلاش بیشتری می‌کند.
این بدان معناست که وقتی مغز شما سخت کار می‌کند تا متوجه صحبت‌های دیگران شود، اطلاعات را در حافظه ذخیره نمی‌کند و درنتیجه به مرور مشکلات شناختی و زوال عقل نمایان می‌شود.
2. فعالیت اندک مغز:
در افراد کم شنوا احساسی از تنهایی و انزوا و افسردگی شکل می‌گیرد و کمتر از سایر افراد به برقراری ارتباط و مکالمه با دیگران می‌پردازند و در نتیجه‌ی این عمل، اطلاعات شنوایی کمتری به مغز ارسال شود و مغز به میزان کمتری تحریک می‌شود و به تبع فعالیت کمتری نیز انجام خواهد داد.
بنابراین به طور خلاصه می‌توان گفت:
کم شنوایی رابطه مستقیمی با “تنهایی و انزوا” دارد. برای اطلاعاتبه مقاله کم شنوایی رابطه مستقیمی با تنهایی و انزوا دارد مراجعه کنید.
3.مشکلات تعادلی:
افراد با اختلال در سیستم شنوایی ممکن است دچار مشکلات تعادلی شوند.
همانطور که می‌دانید یکی از ارگان‌های موثر در حفظ تعادل ، سیستم شنوایی است بنابراین اختلال در سیستم شنوایی می‌تواند منجر به عدم حفظ تعادل و زمین خوردن شود.
زمین خوردن‌هایی که منجر به ضربه به سر می‌شوند یکی از عوامل رخ دادن آلزایمرهستند.
البته عدم توانایی در حفظ تعادل و زمین خوردن می‌تواند در اثر سرگیجه نیز رخ بدهد.
دلایل رخ دادن سرگیجه متنوع هستند، اگر تمایل دارید در این باره بیشتر بدانید روی عنوان سرگیجه کلیک کنید.
آیا سمعک و کاشت حلزون مانع از رخ دادن زوال عقل و آلزایمر می‌شود؟
در مجموع 1.7 % از افراد کم شنوا که از سمعک استفاده نمی‌کنند، در معرض خطر ابتلا به زوال عقل هستند.
اما 1.2 % از افرادی که از سمعک استفاده می‌کنند، در معرض خطر ابتلا به زوال عقل هستند که این آمار معادل افراد با شنوایی طبیعی است که در معرض خطر ابتلا به زوال عقل هستند.
در واقع در افراد کم شنوا درصورت استفاده از سمعک احتمال ابتلا به زوال عقل و آلزایمر همانند افراد با شنوایی طبیعی خواهد شد.
طبق مطالعه جدیدی که در آوریل سال 2023 انجام شده است، نتایج نشان می‌دهد که استفاده از سمعک برای بزرگسالان کم شنوا می‌تواند احتمال ابتلا به زوال عقل را تا 42 درصد کاهش بدهد.
هم چنین شواهد نشان می‌دهد که سمعک حافظه کلمات را حفظ می‌کند و مانع از ازدست رفتن آن می‌شود.
امابا این حال نمی‌توان به طور قطعی گفت که کاشت حلزون و سمعک مانع زوال عقل می‌شوند.
آیا سمعک و دیگر دستگاه‌های کمک شنوایی، باعث بهبود زوال عقل و آلزایمر می‌شود؟
بله
محققان عنوان کرده‌اند که دستگاه‌های کمک شنوایی باعث بهبود 3 درصدی امتیاز عملکرد شناختی فرد در کوتاه مدت شده است.
چطور می‌توان از زوال عقل جلوگیری کرد؟
1- انتخاب سبک زندگی سالم:
در این روش تغییر در برخی عادات و رفتارها و ایجاد یکسری رفتارهای درست از جمله ورزش منظم و انجام تمرین‌های تعادلی مد نظر است.
1) ورزش:
ورزش توصیه شده توسط دانشمندان، ورزش‌های هوازی است. به گفته آنان ورزش‌های هوازی باعث افزایش حجم قشر خاکستری مغز و جریان خون رسیده به مغز می‌شوند.
انجام تمرین تعادلی به جهت جلوگیری از زمین خوردن در افراد مسن، ضروری است. زیراکه در اثر ضربه به سر، خطر رخ دادن آلزایمر وجود دارد.
2) رژیم غذایی مناسب:
داشتن رژیم غذایی مناسب یکی دیگر از این عادات و رفتارهایی هست که باید ایجاد شود.
رژیم غذایی مناسب از جمله مصرف امگا 3، سبزیجات، حبوبات و روغن زیتون و محدود کردن مصرف مواد لبنی و گوشت قرمز است.
2- استفاده از راهکارهای توانبخشی شنوایی:
این راهکارها شامل استفاده از سمعک و سایر دستگاه‌های کمک شنوایی می‌شود که در ادامه مطلب به آن‌ها خواهیم پرداخت.
3- مصرف داروهای توصیه شده:
مصرف داروهایی از قبیل جنسینگ و جینکورا و … در افراد بالای چهل سال باعث تقویت قشر خاکستری مغز و افزایش خون رسانی به مغز می‌شود و در نتیجه مانع از رخ دادن زوال عقل و آلزایمر می‌شود.
4- فعال نگه داشتن مغز:
به طور گسترده‌ای ثابت شده است که با افزایش سن توانایی‌های شناختی مغز انسان نیز کاهش می‌یابد. متاسفانه این کاهش شناختی مغز یک بخش عادی از روند پیری انسان است و نمی‌توان آن را متوقف کرد اما می‌توان سرعت آن را کاهش داد.
یکی از راه‌هایی که می‌تواند سرعت این فرآیند را کند کند، “فعال نگه داشتن مغز” است.
برای اینکه با افزایش سن مغزمان همچنان محفوظ بماند راه‌های زیر را پیشنهاد می‌دهیم:
– شرکت در فعالیت‌های اجتماعی: به عنوان مثال شرکت در گفتگوهای دوستانه و خانوادگی
– گوش‌دادن به رادیو
– خواندن روزنامه
– چینش پازل
5- خواب کافی:
خواب مدت زمان معینی دارد. در صورتی که مدت خواب از این مقدارمعین کمتر یا بیشتر شود، عملکرد شناختی مغز دچار کاهش می‌شود.
این مدت معین معادل 5/7 ساعت در طی 24 ساعت است.
اگر این مدت زمان به کمتر از 5/5 ساعت و یا بیشتر از 5/7 ساعت در شب برسد، عملکرد شناختی مغز کاهش پیدا می‌کند و احتمال وقوع زوال عقل و آلزایمرافزایش پیدا می‌کند.
6- کنترل میزان استرس و اضطراب:
استرس باعث بالا رفتن سطح هورمون کورتیزول در بدن می‌شود و بالا رفتن هومون کورتیزول در نهایت در بدن منجر به تولید و آزاد سازی رادیکال‌های آزاد می‌شود.
رادیکال‌های آزاد به سلول‌های مغزی حمله می‌کنند و باعث مرگ سلول‌های مغزی و کاهش تعداد سیناپس‌های مغزی و قشر خاکستری مغز می‌شوند.
سمعک چگونه از زوال عقل ( آلزایمر) جلوگیری می‌کند و یا مانع پیشرفت آن می‌شود؟
سمعک به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم مانع آلزایمر می‌شود:
1. اثر مستقیم سمعک:
1)کاهش تلاش شنیداری مغز: سمعک از میزان تلاش فرد برای شنیدن و به خاطر آوردن وقایع کم می‌کند.
بنابراین استفاده از سمعک، ممکن است محرومیت ایجاده شده را بهبود ببخشد و در نتیجه توانایی شناختی فرد چندین پله ترقی کند.
2)تحریک بیشتر مغز:
همانطور که در مطالب گذشته توضیح دادیم هر چه شنوایی ضعیف‌تر باشد، مغز به میزان کمتری تحریک می‌شود.
بنابراین استفاده از سمعک باعث تحریک بیشتر مغز می‌شود و درنتیجه، احتمال ابتلا به زوال عقل کمتر می‌شود.
یکی از راهکارهای مناسب جهت تحریک بیشتر مغز شرکت در فعالیت‌های اجتماعی است.
2. اثر غیر مستقیم سمعک:
همانطور که در ابتدای مطلب توضیح دادیم افراد مبتلا به کم شنوایی به ویژه افراد مسن بیشتر از همسالان خود با شنوایی طبیعی، احساس تنهایی و افسردگی می‌کنند.
بنابراین استفاده از سمعک اثر نامطلوب کم شنوایی بر انزوای اجتماعی را کاهش می‌دهد و درنتیجه احتمال ابتلا به زوال عقل کاهش می‌یابد.
تحقیقات نشان داده است که اثر مستقیم سمعک بیشتر از اثر غیر مستقیم سمعک مانع از رخ دادن زوال عقل می‌شود.
برای اطلاع از قیمت به روز سمعک کلیک کنید.
حتما اکنون این سوال ذهن شما را به خود درگیر کرده است که آیا کم شنوایی باعث پیشرفت مشکلات شناختی و زوال عقل می‌شود؟
در جواب این سوال باید گفت بله
کم شنوایی علائم مشابهی با مشکلات شناختی دارد و در صورتی که کم شنوایی در این افراد با مشکلات شناختی همگام شود، مشکلات به صورت مضاعف بروز پیدا می‌کنند و فرد با معلولیت بیشتری مواجه می‌شود و به بیانی کم شنوایی باعث پیشرفت مشکلات شناختی و زوال عقل می‌شود.
بنابراین استفاده از دستگاه‌های کمک شنیداری و وسایل کمک شنوایی کمک به جلوگیری از رخ دادن و یا پیشرفت زوال عقل می‌کند.
در ادامه مطلب به معرفی برخی از این دستگاه‌های کمک شنوایی می‌پردازیم.
آیا هر چه میزان کم شنوایی بیشتر باشد احتمال رخ دادن آلزایمر و زوال عقل بیشتر است؟
بله
مطالعات نشان داده است که در کم شنوایی‌های خفیف درمان نشده احتمال ابتلا به زوال عقل نسبت به افراد با شنوایی طبیعی، دو برابر است و در کم شنوایی متوسط درمان نشده احتمال ابتلا سه برابر است و در کم شنوایی‌های شدید درمان نشده این احتمال پنج برابر می‌شود.
بنابراین هرچه میزان کم شنوایی بیشتر باشد احتمال ابتلای بالاتری به زوال عقل نیز به همراه دارد.
نکته مهم:
در افراد مبتلا به زوال عقل ، انجام آزمایشات منظم شنوایی بسیار حائز اهمیت است.
برای انجام آزمایشات شنوایی باید به کلینیک شنوایی سنجی مراجعه کنید.
کلینیک شنوایی سنجی اقدسیه همراه با کادری مجرب ارائه کننده جامع ترین خدمات شنوایی سنجی به شما عزیزان است.
چه نوع وسیله‌ی کمک شنوایی برای افراد کم شنوا که دچارمشکلات شناختی هستند باید استفاده شود؟
درحال حاضر هیچ وسیله‌ی کمک شنوایی به طور خاص برای زوال عقل طراحی نشده است اما دستگاه‌های متنوع و سمعک‌هایی وجود دارند که می‌توانند به کاهش اختلال ایجاد شده کمک کنند. در واقع این دستگاه‌ها و سمعک‌ها می‌توانند باعث ارتقای کیفیت زندگی و بهبود روابط این افراد شوند.
ALD یا دستگاه‌های کمک شنیداری
که می‌تواند به این افراد کمک کند شامل موارد زیر است:
1- تلفن‌های تقویت شده و زیرنویس دار
2- دستگاه‌های کمکی برای گوش دادن به تلویزیون
3- دستگاه‌های هشدار دهنده
4- تله کویل سمعک
5- ابزارهای پوشیدنی حسی-ارتعاشی
6- خدمات امدادی تلفن
به جهت آگاهی از نحوه‌ی عملکرد هر کدام از دستگاه‌های بالا، بر روی لینک زیر کلیک کنید.
آیا سمعک بر استفاده از دستگاه‌های بالا ارجحیت دارد؟
در رابطه با این سوال باید گفت سمعک یکی از وسایل کمک شنوایی است و در شرایط خاص (به عنوان مثال به هنگام تماشای تلویزیون و مکالمه با تلفن ) ممکن است سمعک به تنهایی کمک کننده نباشد، بنابراین دستگاه‌های کمک شنیداری ایجاد شده‌اند تا دراین شرایط کمک‌کننده باشند.
ضمن اینکه در افراد مبتلا به زوال عقل ممکن است سمعک به علت سایز کوچک، گم شود و یا در صورت داشتن مشکلات مهارتی، برای عوض کردن باتری دچار مشکل شوند.
در این موارد استفاده از دستگاه‌های کمک شنیداری بر استفاده از سمعک ارجحیت دارد.
چگونه متوجه شویم کدام یک از این وسایل یا دستگاه‌ها برای فرد مناسب است؟
تعیین کاندیداتوری فرد برای دریافت مناسب ترین وسیله یا دستگاه کمک شنوایی
برعهده‌ی ادیولوژیست (شنوایی شناس) است و ادیولوژیست از طریق تست‌های متنوع شنوایی که در کلینیک شنوایی سنجی انجام می‌شود، شما را برای دریافت مناسب‌ترین وسیله یا دستگاه کمک شنوایی راهنمایی می‌کند.
کلینیک شنوایی سنجی اقدسیه همراه با کادری مجرب ارائه کننده جامع ترین خدمات شنوایی سنجی به شما عزیزان است.
حس خوب شنیدن را با ما تجربه کنید.
