علت گوش درد

درد در ناحیه گوش (لاله و یا کانال گوش) می‌تواند به دلایل متعددی ایجاد شود. در این مقاله به بررسی مهم‌ترین دلایل درد گوش می‌پردازیم:

تجمع بیش از حد سرومن در کانال گوش:

سرومن یا همان جرم گوش به ترشحات طبیعی گوش انسان گفته می‌شود که به طور معمول توسط غدد چربی و عرق موجود در کانال گوش تولید می‌شود. این ترشحات مفید وظیفه حفظ رطوبت پوست کانال گوش و همچنین ضد عفونی این فضا را بر عهده دارند. به طور معمول این ترشحات پس از تولید و تجمع اندک به طور آهسته و پیوسته به سمت بیرون کانال گوش حرکت کرده و در نهایت خود را به ابتدای (بیرون) آن می‌رساند. در این شرایط این ترشحات توسط خود فرد قابل مشاهده خواهد بود. پدیده‌ای که برای بسیاری از افراد مسئله‌ای غیر قابل تحمل است. در این شرایط راهکار این گروه از افراد استفاده از وسیله‌ای بسیار مضر به نام گوش پاک‌کن است. اگر چه در نگاه اول این طور به نظر می‌رسد که استفاده از گوش پاک‌کن به حفظ نظافت گوش بسیار کمک خواهد کرد اما در عمل این وسیله نه تنها کمکی به این امر نخواهد کرد، بلکه موجب تجمع بیش از حد سرومن در کانال گوش فرد می‌شود. علت این امر آن است که با ورود گوش پاک‌کن به کانال گوش تنها بخش کوچکی از ترشحات گوش با برخورد به این وسیله چسبیده و از گوش خارج می‌شود در حالی که ورود گوش پاک‌کن سبب می‌شود تا بخش عمده این ترشحات مجدد به داخل کانال گوش فرو رفته و تمام زحمات کانال گوش برای خروج سرومن گوش کاملا به هدر برود! و گوش مجددا مجبور شود تا این ترشحات را (که به هزار زحمت به سمت بیرون هدایت کرده بود) مجددا به خارج از کانال گوش هدایت نماید. اما مشکل اینجاست که این کار اضافی سبب می‌شود تا کانال گوش از کار معمول خود باز مانده و نتواند طبق برنامه‌ریزی قبلی خود به اقدام به خروج جرم گوش نماید. نتیجه این اتفاق چیزی نیست جز تجمع تدریجی سرومن در داخل گوش و در نهایت انسداد و بروز گوش درد!!!

با وجود تمام توضیحات بالا، استفاده از گوش پاک‌کن به عنوان تنها دلیل تجمع سرومن در گوش نیست. یکی دیگر از دلایل تجمع سرومن در گوش، شرایط آناتومیکی کانال گوش است. وجود خم‌های تند در مسیر کانال گوش، کوچکی بیش از حد کانال گوش و یا کلاپس (روی هم قرار گرفتن) دیواره‌های کانال گوش از مهم‌ترین دلایل تجمع سرومن در کانال است.
در شرایطی که تجمع سرومن علت بروز درد در گوش باشد، مراجعه به متخصص گوش و حلق و بینی جهت انجام معاینه و شستشو گوش می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

 ورود اجسام خارجی به گوش:

یکی از عادات غلط، استفاده از اجسام مختلف و حتی بعضا نوک تیز جهت تمیز کردن گوش است. استفاده از این وسایل در بسیاری از موارد می‌تواند سبب خراشیدگی، زخم، عفونت و خارش کانال گوش و یا حتی پارگی پرده گوش شود. همگی این موارد در نهایت منجر به درد گوش به همراه خونریزی‌های جزئی و یا نسبتا وسیع می‌گردد. یکی دیگر از عوارض استفاده از اجسام مختلف جهت به اصطلاح تمیز کردن گوش، برهم خوردن روال طبیعی گوش جهت خارج نمودن جرم گوش شده و نتیجه نهایی چیزی نیست جز تجمع بیش از حد سرومن (جرم) و درد گوش!
دسته دیگر از موادی که ممکن است افراد وارد گوش نمایند، روغن‌ها و یا محلول‌های شیمیایی و یا گیاهی است که در جهت مصارف مختلف از جمله شل کردن جرم گوش و یا آرام کردن درد گوش (درمان گوش درد) استفاده می‌شود. متاسفانه از آنجایی که توسط متخصصین تجویز نشده ‌اند، این محلول‌ها در بسیاری از موارد منجر به تشدید مشکل سابق شده و عوارض دیگری از جمله درد گوش را به وجود بیاورند.
در نهایت ناگفته نماند که در تمام موارد ورود اجسام خارجی به گوش ممکن است انتخابی نباشد و بعضا به صورت اتفاقی وارد فضای گوش شوند. به طور مثال ورود حشرات و یا اجسام کوچک (حبوبات، فیلتر سمعک و غیره) از جمله این موارد هستند. در این شرایط درد گوش به عنوان یکی از عوارض و یا علایمی است که فرد را از این اتفاق آگاه می‌سازد.

عفونت‌های گوش:

یکی از شایع‌ترین دلایل بروز درد در ناحیه گوش، عفونت‌های باکتریایی و یا قارچی گوش است. این عفونت‌ها با ایجاد علایمی همچون خارش، ترشح، احساس پری گوش و درد خود را نمایان می‌سازند. دلایل متفاوتی برای بروز آن‌ها وجود دارد. یکی از مهم‌ترین این دلایل ورود اجسام خارجی به گوش است. با ورود این اجسام به گوش آلودگی‌های فراوانی وارد گوش شده که در نهایت منجر به بروز عفونت‌های قارچی در ناحیه کانال و یا پرده گوش می‌شود. نکته مهم در خصوص این عفونت‌ها مقاومت قابل توجه آن‌ها به درمان و عودکننده بودن آنهاست که سبب می‌شود تا به راحتی برطرف نگردد.
یکی دیگر از انواع عفونت‌های گوش، عفونت‌هایی است که در گوش میانی رخ می‌دهد. پرده و استخوانچه‌های گوش در فضای گوش میانی قرار دارند. عفونت‌های این فضا در مراحل اولیه (حاد) موجب بروز درد گوش و تب می‌گردد. این گروه از عفونت‌ها در صورت عدم پیگیری و مداخله پزشکی مزمن شده و عوارض بلند مدتی از جمله پارگی پرده گوش، خوردگی استخوانچه‌ها و کم‌شنوایی می‌شود.

دسته بعدی از عفونت‌هایی که امکان بروز آن‌ها در گوش وجود دارد، التهابات فولیکول‌های مو در کانال گوش است. از آن‌جایی که پوست صورت تا داخل فضای کانال گوش امتداد می‌یابد، بافت پوست موجود در کانال دارای فولیکول‌های مو و غدد عرق و چربی بسیار زیادی است. در مواردی این غدد و یا فولیکول‌های مو ممکن است دچار التهاب و یا عفونت شوند که اصطلاحا به آن‌ها کورک گفته می‌شود. بروز این قبیل از عفونت‌ها می‌تواند به دلیل ورود جسم خارجی آلوده و یا آب آلوده (در شناگران) اتفاق بیافتد. در این شرایط گوش فرد دچار درد و خارش زیاد به خصوص به هنگام لمس لاله گوش خواهد شد.
گروهی از عفونت‌های گوش صرفا در شناگران اتفاق خواهد افتاد. این عفونت‌ها همان‌طور که پیش از این گفته شد به دلیل ورود آب آلوده به کانال گوش ایجاد شده و می‌تواند انواع متفاوتی از جمله عفونت‌ها از جمله قارچی، باکتریایی و یا کورک را ایجاد نمایند. نشانه بارز این نوع از عفونت‌ها درد شدید گوش و خارش به ویژه به هنگام لمس است. یکی از راهکارهای بسیار موثر برای جلوگیری از بروز این مشکل، استفاده از قالب‌های ضد آب جهت جلوگیری از ورود آب به گوش به هنگام شنا می‌باشد.

مشکلات فک و دندان:

منشا تمامی گوش دردها الزاما خود گوش نیست. بلکه در بسیاری از موارد منشا درد در سایر اندام‌ها بوده و به اصطلاح درد راجعه است. از جمله مشکلاتی که موجب بروز درد راجعه در گوش‌ها می‌شود اختلالات فک و دندان‌هاست. علت این پدیده مشارکت قابل توجه مفصل فک در ساختار کانال گوش است که سبب انتقال دردهای این ناحیه به گوش می‌گردد. از این رو وجود مشکلاتی از جمله دندان آسیب دیده و یا پر شده، ایمپلنت و یا حتی دندان مصنوعی می‌تواند سبب بروز دردهایی در ناحیه گوش می‌شوند.به علاوه مواردی از جمله سابقه دندان قروچه، سابقه ضربه شدید به فک ( منجر به شکستگی آن شده باشد یا خیر)، محدودیت حرکتی مفصل‌های فک و یا سابقه عمل‌های جراحی فک و ارتودنسی از دیگر اختلالاتی هستند که منجر به گوش درد می‌شوند.

مشکلات گردن (عضلات و مهره‌ها):

هنگامی که مهره‌های گردن و یا عضلات پیرامون آن‌ها به دلایل مختلف از جمله آرتروز، اسپاسم (گرفتگی) عضلات، قوز کمر و یا وارد شدن ضربه (بر اثر سوانح) دچار آسیب دیدگی می‌شوند، این آسیب با ایجاد فشار بر روز اعصاب و عروق منشعب از مهره‌های گردن، موجب بروز دردهایی در ناحیه سر و گردن می‌شوند. یکی از مناطقی که از اینگونه آسیب‌ها در امان نیست، گوش و ناحیه مجاور آن است. علت این مسئله مشارکت قابل توجه اعصاب گردنی در عصب و خون رسانی به این مناطق است. از آنجایی که بخشی از عصب رسانی به لاله گوش به وسیله این اعصاب و عروق انجام می‌شود، آسیب‌های ناحیه گردن سبب بروز گوش درد نیز می‌گردد.