شنوایی شناس پس از انجام ارزیابی های شنوایی پایه، گزارشی در مورد وضعیت شنوایی مراجع می نویسد. او در این گزارش تعیین می کند که مراجع شنوایی طبیعی دارد یا دچار کم شنوایی است و همچنین میزان، نوع و شکل کم شنوایی را مشخص می کند. در این مبحث توضیح می دهیم که منظور از شنوایی هنجار و ناهنجار چیست.
ابتدا لازم است دو عبارت مهم را بشناسید:
- آستانه AC: به آن آستانه شنوایی راه هوایی نیز گفته می شود. به طور دقیق تر عبارتست از کم ترین شدت صوتی که فرد می تواند با استفاده از هدفون یا بلندگو (برای کودکان استفاده می شود) بشنود.
- آستانه BC: به آن آستانه شنوایی راه استخوانی نیز گفته می شود. عبارتست از کم ترین شدت صوتی که فرد می تواند از طریق ارتعاشگر استخوانی که در پشت گوش او قرار داده می شود بشنود.
چه زمانی می توان گفت که شنوایی فرد هنجار است؟
در آستانه گیری شنوایی، مرجع 0 است. بنابراین زمانی می توان گفت وضعیت شنوایی فرد هنجار است که آستانه های شنوایی او در فرکانس های 250 تا 8000 هرتز برابر با 0 دسیبل باشد اما به ندرت چنین اتفاقی رخ می دهد.
به همین دلیل با میانگین گرفتن از آستانه شنوایی افراد جوان و هنجار، یک محدوده برای شنوایی هنجار تعریف شده است:
- محدوده شنوایی هنجار در کودکان: آستانه های AC و BC بین 15-0 دسیبل.
- محدوده شنوایی هنجار در بزرگسالان: آستانه های AC و BC بین 25-0 دسیبل.
البته گاهی ممکن است آستانه شنوایی فرد در برخی فرکانس ها کمتر از 0 باشد (مثلا 5- یا 10- دسیبل). این نشان می دهد که شنوایی فرد بهتر از میانگین افراد هنجار است. این مورد بسیار نادر است و اگر در یک کلینیک به صورت مکرر اتفاق بیفتد، شنوایی شناس باید به تنظیمات دستگاهش شک کند.
منظور از کم شنوایی انتقالی چیست؟
زمانی گفته می شود فرد مبتلا به کم شنوایی انتقالی است که آستانه های AC بدتر از حد طبیعی باشند ولی آستانه های BC در محدوده ی طبیعی باشند.
در این حالت احتمالا ضایعه ای در گوش خارجی یا میانی وجود دارد که سبب کم شنوایی شده است. به فاصله بین آستانه های AC و BC نیز “gap” گفته می شود که هر چه بیشتر باشد، ضایعه وسیع تر است.
افراد مبتلا به کم شنوایی انتقالی، اگر صدا به اندازه کافی بلند باشد، آن را به خوبی می شنوند. همچنین معمولا آرام صحبت می کنند زیرا ضایعه انتقالی اثری به نام اثر انسداد ایجاد می کند که باعث می شود فرد صدای خودش را بلندتر بشنود و اگر بلند صحبت کند، برایش آزاردهنده خواهد بود.
سمعک های دیجیتال امروزی، اغلب دارای برنامه ای برای کنترل صدای خود فرد هستند. به عنوان مثال در برخی مدل های سمعک زیمنس، برنامه ای تحت عنوان “own voice program” دارند که با فعال شدن آن هنگام صحبت کردن، صدای خود کاربر برایش آزاردهنده نخواهد بود.
بیشتر بخوانید: بهبود کم شنوایی انتقالی با سمعک
منظور از کم شنوایی حسی-عصبی چیست؟
در کم شنوایی حسی-عصبی هر دوی آستانه های AC و BC افت کرده و از محدوده ی طبیعی خارج شده اند. در این حالت gap (فاصله ی بین دو آستانه در یک فرکانس) کمتر از 10 دسیبل می باشد.
برخی از نشانه های افراد مبتلا به کم شنوایی حسی-عصبی عبارتند از:
- معمولا با صدای بلند صحبت می کنند (بر خلاف مبتلایان به کم شنوایی انتقالی).
- در تمایز اصوات گفتاری دچار مشکل می شوند زیرا فیبرهای عصب شنوایی کاهش یافته اند، سیگنال های گفتاری دچار اعوجاج می شوند و فرد آن ها را به طور واضح دریافت نمی کند.
- رکرویت منت: یعنی محدوده پویایی شنوایی فرد (فاصله ی بین آستانه شنوایی و آستانه ناراحتی فرد) کاهش می یابد و با کمی بلندتر شدن صدا، بیمار آزرده می گردد.
- معمولا شنوایی فرد در فرکانس های پایین (بم) بهتر از فرکانس های بالا (زیر) است. واکه ها که در بلندی گفتار نقش دارند، در فرکانس های پایین و همخوان ها که در درک گفتار نقش دارند در فرکانس های بالا قرار دارند. بنابراین افراد مبتلا به کم شنوایی حسی-عصبی معمولا در دریافت همخوان ها و بنابراین در درک گفتار مشکل دارند. یعنی ممکن است گفتار مخاطبان خود را بشنوند؛ ولی آن را درک نکنند. مشکل این افراد در محیط های نویزی بیشتر از محیط های ساکت است.
منظور از کم شنوایی مختلط چیست؟
در این مورد هم آستانه های AC و هم آستانه های BC افت داشته و خارج از محدوده هنجار می باشند ولی فاصله بین آن ها (gap) بیشتر از 10 دسیبل می باشد. این فاصله نشان می دهد که فرد علاوه بر کم شنوایی حسی عصبی به کم شنوایی انتقالی نیز مبتلا می باشد.
